BaÅŸkaları bu çatışmadan dersler çıkardı. Rusya'nın komÅŸuları, Moskova'nın bölgede kimin patron olduÄŸunu göstermede silahlı güç noktasında dahi zorluk çekmediÄŸini ÅŸimdi anlıyor. Kimse durumun böyle olduÄŸunu düÅŸünmüyordu ancak bu ülkeler, olayın tekrarlanmayacağına dair bir garantiye sahip deÄŸil. Bu durum, Rusya'nın komÅŸuları olan ülkelerin kendi savunma ihtiyaçları ve genel olaral Rusya ile ilgili algılarını deÄŸiÅŸtirdi.

Bu, Rusya'nın savaÅŸ sonucunda tek gördüÄŸü zarar. Vladimir Putin ve ekibi zaferlerini ilan ettiklerinde birçok Rus, Putin'in kararının saÄŸlıksız düÅŸünülmüÅŸ olduÄŸunu, ayrıca birbirine ateÅŸ eden askerleriyle Rus ordusunun iyi bir durumda olmadığını gördü. Sonuç olarak, Rusya eskisi kadar güçlü deÄŸil, tersine, zayıf bir kabadayı gibi görünüyor. Bu, herhangi bir ülke için içinde bulunulması tehlikeli bir durum.

JS: Peki, bu çatışma ABD'ye ne öÄŸretti?

PG: ABD, kesinlikle bir çok ÅŸey öÄŸrendi. Birincisi, baÅŸka ülkelerle uÄŸraşırken, beyanlarımızın yanlış yorumlanmadığından emin olmamız gerektiÄŸini öÄŸrendik. Açıkça Sakashvili Washington'dan ABD'nin nihayetinde uygulamaya niyeti olmadığı birÅŸeyler duydu. BirleÅŸik Devletler politikacıları, birilerini destekleyici yada dostça görünmek isteseler bile ABD'nin ne yapıp ne yapmayacağı konusunda açık olmak zorundalar. Umuyorum ki öÄŸrendiÄŸimiz baÅŸka bir ders ise, bugün Moskova'nın kurallar ile yaÅŸamaya hazırlıklı olmadığıdır. Rusya, bir devletin davranması gerektiÄŸi gibi davranacağı hususunda ABD ve diÄŸer ülkelerin güvenlerini tazelemek adına ilerlemek için çok uÄŸraÅŸmak durumunda kalacak.

JS: Ä°ki yıl önce, Rusya ve Gürcistan arasındaki çarpışma sonrasında, ulusların kendi kaderini tayin hakkı (self-determination) prensibini desteklediginizi ifade ettiniz. Obama yönetiminin, özellikle Uluslararası Mahkeme'nin Kosova ile ilgili kararından sonra bu tavsiyeye uyacağını düÅŸünüyor musunuz?

PG: Ulusların kendi kaderini tayin hakkına inanıyorum. Abhazya'nın bu hakkı realiteye dönüÅŸtürme kabiliyetini gösterdiÄŸini düÅŸünüyorum. Güney Osetya'nın durumu, hem Kuzey Osetya'nın varlığı hem kendisinin Rusya ile iliÅŸkileri ve Tiflis'e hedeflenmiÅŸ bir kamaya benzeyen coÄŸrafi konumu dolayısıyla çok daha problemli.

Bir çok manada, Rusya'yı en çok rahatsız edecek durum Batı ve özelde ABD'nin Abhazya ve Güney Osetya'yı tanıması olurdu. 27 NATO ülkesinin Suhum'da büyükelçilikleri olmasının ne anlama geleceÄŸini düÅŸünün. Bu, ÅŸuan Rusya Federasyonu sınırının kuzeyindeki cumhuriyetlerin tanınmasını tartışmaya açardı.

Böyle bir geliÅŸmeyi ihtimal dışı görmüyorum. Gürcistan'nın Abhazya'yı tanıması ise daha ilginç olurdu. Abhazlar, tabi ki Moskova için istenmeyen malum sonuçları dolayısıyla bunun meydana gelmesini engelleyecek bir yol ararlardı. Bundan dolayı, bu geliÅŸme yakın bir gelecekte yaÅŸanmayacak. Ancak bu devletler (Abhazya ve Güney Osetya) bir kaç devlet tarafından tanınmış halde kalırlarsa, bu birçok yarı-tanınmış devletin bulunduÄŸu yeni bir çağın baÅŸlangıcı olacak.

Bu çatışmanın onuncu yıldönümü düÅŸünülürse, umuyorum o zaman Rusya'nın saldırganlığına dair az sayıda, Abhazya'daki yabancı elçilikler ile ilgili çok sayıda yorum ile bu çatışmayı daha aklı başında tartışacağız. Bu elçiliklerden birinin ABD'nin olup olmayacağını bilmiyorum ama, geçmiÅŸ suçların ilgi odağı olan bir dünyada yaÅŸamanın çok zor olacağı gerçeÄŸi bile tüm tarafların bir ÅŸekilde uzlaÅŸmasını muhtemel kılıyor.

(Bu röportaj 10 AÄŸustos 2010'da Rusça olarak VOA News'de yayınlanmıştır)

Kaynak: Abkhaz World

Çeviri: Shumaf Sencer

Avrasya'daki etnik ve dini sorunlar ile ilgili uzun süreden beri çalışan bir uzman olan Paul Goble, yakın geçmiÅŸte Azerbaycan Diplomasi Akademisi araÅŸtırma ve yayınlar direktörüydü. Daha önce, Talin'deki (Estonya) Audentes Üniversitesi'nde beÅŸeri ve sosyal bilimler dekanı olarak ve Tartu'daki (Estonya) EuroCollege'de kıdemli araÅŸtırma üyesi olarak görev yaptı. Bu sırada, "Avrasya Penceresi" (Window on Eurasia) serisine baÅŸladı. 2004'de bu fakülteye katılmadan önce ABD DışiÅŸleri Bakanlığı, Merkezi Haberalma Örgütü (CIA) ve Uluslararası Yayıncılık Bürosu'nun birçok mevkisinde, ayrıca Amerika'nın Sesi (Voice of America), Özgür Avrupa/Özgürlük Radyosu'nda (Radio Free Europe/Radio Liberty) ve Uluslararası Barış için Carnegie Vakfı'nda (Carnegie Endowment for ınternational Peace) görev yaptı. ÇoÄŸunlukla etnik ve dini konularda yazılar yazan Goble, eski Sovyet bölgesindeki etnisite ve din ile ilgili beÅŸ ciltlik bir çalışmayı yönetti. Daha önce Ohio'daki Miami Üniversitesi'nde ve Chicago Üniversitesi'nde dersler veren Goble, Baltık'daki bağımsızlık hareketlerini ve Rus güçlerinin önceden iÅŸgal ettikleri bu bölgelerden çekilmesini destekleyen çalışmalarından dolayı Estonya, Latviya ve Litvanya hükümetleri tarafından niÅŸana layık görüldü. (Biyografi: www.windowoneurasia.blogspot.com)