Kafkasya Forumu’nun organizatörlüğü ile Şamil Eğitim ve Kültür Vakfı’nda düzenlenen toplantıya YAP üyelerinden Prof. Dr. Yücel Sayman, Doç. Dr. Ferhat Kentel, Kafkas STK ve insiyatifleri katıldı. Toplantının moderatörlüğünü YAP Üyesi Enver Sezgin üstlendi. Özellikle bireysel taleplerin öncelendiği toplantıda Kafkas Diasporası, mevcut anayasaya karşı eleştirilerini ve yeni anayasadan beklentilerini dile getirdi.

“Anayasa kibirli değil, tevazu içeren bir metin olmalı”

“Toplum ile ilgili kararları toplumun kendisi vermelidir” diyen Prof. Dr. Yücel Sayman egemenliğin resmi güçler tarafından kullanılmasını eleştirdi. “Milletin egemenliği” ifadesini vurgulayan Sayman, “Devlet mekanizmasının gücü kırılmalı, Yeni anayasa toplumsal egemenliği tanımalıdır” diye konuştu.
Anayasanın toplumu kuran ve kuşatan bir metin olduğunu belirten Doç. Dr. Ferhat Kentel, “Anayasa başı ve sonu belli olan ve her an değişime açık bir metindir. Toplumsal gelişmelere göre anayasa da güncellenmelidir” dedi. Anayasanın siyasi partilerin ve baskı gruplarının söylemleriyle şekillendiğini ifade eden Kentel, bu durumun örgütsüz insanları mücadeleye teşvik ettiğini dile getirdi. Toplumun sadece bir dille sosyalize olmasının mümkün olamayacağını söyleyen Kentel, “Hayatta bizim dışımızdaki herkesi sakat olarak atfediyoruz. Yapılacak anayasa kibirli bir dil yerine tevazu içeren dille yazılmış bir metin olmalıdır. Çoğulluğun kategorilere ayrılmış haliyle değil, iç içe geçtiği bir anayasanın anlamlı olacağını düşünüyorum” şeklinde konuştu.

“Özgür bir ülke için buyurun, anayasamızı birlikte yapalım” anonsuyla açılan toplantıda bireysel talepler dile getirildi. Sivil ve demokratik bir anayasa talebini paylaşan katılımcılar, mevcut anayasanın demokrasiden uzak, ötekileştirici, emir ve baskıların yer aldığı bir metin olduğunu belirtti. “Biz Çerkes olamadık” diyen Enver Sağlam, ülkedeki baskı unsurlarına vurgu yaptı. Toplantıda Çerkeslerin şimdiye kadar suskun kaldığını ve asimilasyona uğramış diğer halklar gibi yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olduğu dile getirildi. Dilin önemine de değinen katılımcılar, devletten Çerkesce’nin öğretilmesini ve korunmasını talep etti. Kafkasya ile ilgili çalışmalar yapan Yıldız Teknik Üniversitesi öğrencisi Keisuke Wakizaka, Türkiye’nin azınlık hakları konusunda Hindistan’dan ve Gürcistan’dan geri kaldığını, hakların güvence altına alınması gerektiğini söyledi.

Topluma hakim algının değişmesi gerektiğine vurgu yapıldı

Toplantıda üstün kimlik baskısından kurtulabilmek için halkların da birbirlerini iyi tanıması gerektiği vurgulandı. Toplumdaki kimlik algısının değişmesi gerektiğini söyleyen Mkanba Çağlar Konukman, “Anayasayı uygulayanların düşünceleri değişmediği sürece yapılacak olan anayasanın bir faydası olmayacaktır” dedi. Mevcut düşüncenin “Devleti, bireyden nasıl korurum” şeklinde olduğunu söyleyen Konukman, anayasadan önce toplum zihniyetinin değişmesi gerektiğini belirtti. Genel olarak özgürlüğü tanıyan ve eşitliği benimseyen bir anayasanın gerekli olduğu üzerinde duruldu. Çerkeslere karşı  asimilasyon suçunun işlendiğini söyleyen Nurhan Fidan ise, “Anayasa özgürlüklerin belirtildiği değil, özgürlüğün kabul edildiği bir metin olmalıdır” dedi.  

Eğitim sisteminin de eleştirildiği toplantıda, sadece bir etnik kimliği barındıran tarih okumalarının zararlı olduğu vurgulandı. Halkların kendi tarihlerini yazmalarına ve öğrenebilmelerine imkan sağlanması talep edildi. Çerkeslerin şimdiye kadar var olan düzene karşı suskun kaldıklarını ifade eden konuşmacıların çoğu, kimliklerinin milliyetçi unsurların gölgesinde kaybolmak tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu belirtti. Bunun için Yeni anayasa yapım sürecinde Çerkeslerin de etkin rol oynayacağı vurgusu yinelendi.