“Birçok kere kendime niçin bu bölgede çalıştığımı sordum, burayı korkutucu bulmuyor muydum.. Fakat Çeçenya bir coğrafi sınırdan çok daha fazla anlam içeriyordu. Hukuksuzluk gectigimiz 10 yil icinde, bu bolgeden Rusyanin geri kalanina hatta daha da otesine dogru genisledi. Hukuksuzluğun basladigi yerde kanun,hukukun üstünlüğünü getirmelidir. Suçlu işlediği suçun hesabını işlediği yerde vermeli, Moskova’da ya da Strasbourg’da değil. Ancak bu şekilde hukuk gücünü gösterebilir!(25 mart 2005’te Grozni Yerel Mahkemesi S. Lapin yargılamasındaki konuşmasından)

***

“Savaş çoktan başlatıldı. Faşistler ve antişasitler araşındaki realpolitik uyuşmazlıklardan oluşan karşıtlık, yavaş yavaş savaşa dönüyor. Güvenlik kuvvetleri zamanında harekete geçmekten aciz ve bu nedenle de büyük yasadışı Nazilerin oluşmasına neden oluyor. Bu anti faşist hareket karşısında olan tek şey “ Buna daha fazla anlayış gösterilmeyecek, çünkü onlar bizim şehirlerimizi ve sokaklarımızı kontrol etmeye başladı.” çığlığından doğmuştur.
***
“Arkadaşlarımın adının karıştığı suç ihbarlarıyla karşılaşmaktan bıktım. Suç soruşturmandaki delillere bakıyorum ve suçlamanın ilk kelimesi şu oluyor: “antifaşist”. Öldürülenlerin listesini okumaktan bıktım. Tek sorun bu değil. Bu hayatta kalma sorunu. Nazilere karşı korunmaya ihtiyacımız var. Kamu kurumlarını işgal eden mafyaya karşı korunmaya ihtiyacımız var. Ve onları koruyan güvenlik kuvvetlerinden de korunmaya ihtiyacımız var. Hiç birimiz bu korumanın dışında bırakılamayız. Ne tanrı, ne çar, ne de hukuk. Yalnızca biz.. (30 Kasım 2008 toplantısındaki konuşmasından)
***
Stanislav Iurevich Markelov, 20 mayıs 1974’te Moskova’da doğru. Lise öğrenimini Moskova’da gördü. Moskova Devlet Hukuk Akademisi’nden 1996’da mezun oldu. Evli ve iki çocuk babasıydı.

Sol hareketin içindeki bir çok sivil toplum örgütünün aktif üyesiydi. 19-21 Ağustos’da, Moskova’daki darbe girişimi sırasında, Sovyetlerin Evi’ni savunanlar arasında “anarşist” olarak anılan barikatı içinde Markelov da bulunuyordu. 2-3 Ocak 1993’te, “mini sivil savaş” boyunca, medikal birliğin içinde gönüllü olarak, her iki tarafın da mağdurlarına yardım etti. 1994’ten 1995’e kadar radikal sendika “öğrenci savunması” nın ve öğrenci protestolarının tek lideri oldu. Birçok sosyal ve çevre konusularında çok sayıda forum ve protesto düzenledi.
Markelov 97-99 arasında terörizmden yargılanan solcu aktivistleri başarıyla savunarak tanınan bir hukukçu haline geldi. İkinci Çeçen savaşı boyunca, Stanislav Markelov, savaş suçlarını içeren en önemli davalarda, mağdurlar için hukuki hizmet verdı, bu davalar Lapin(2001) ve Budoanov(2002) davalarıydı. Her iki davada da resmi üniformalı suçlulara mahkumiyet giydirmeyi başardı. Sık sık Kuzey Kafkasya’yı ve Grozni’yi ziyaret etti ve buradaki insan hakları savunucuları ile birlikte çalıştı (Estemirova da dahil).

Stanislavın hukukçu olarak yer aldığı davaları burada saymak imkansızdır . İşçileri ve sendika liderlerini, antifaşistleri, sivil toplum aktivistlerini, çevrecileri, gazetecileri (Anna Politkovskaya dahil) ve polis tarafından Blagoveshchinsk’de dövülen 342 kişiyi savundu. 2006’ta solcu aktivist ve insan hakları savunucuları ile birlikte Hukukun Üstünlüğü Enstitüsü’nü kurdu.
17 Nisan 2004’te Moskova metrosunda saldırıya uğradı, bu saldırı otoriteler tarafından hiçbir zaman soruşturulmadı. Tekrar tekrar neo-nazilerden tehdit aldı.
19 Ocak 2009’da bir basın toplantısından çıktıktan sonra, saat 15:00’da, Moskova’da Prechistenka Sokağı’nda öldürüldü. Bir solcu aktivist ve Novaga gazeta gazetecisi olan Anastasya Baburova da, onunla birlikte öldürüldü.
Markelov Moskova Ostankinsky mezarlığında gömüldü.

( Bu doküman Memorial İnsan Hakları Merkezi’nden Aleksandr Cherkasov ve Olga Truseviç tarafından hazırlanmıştır.)