UNPO – Çerkesya: Gürcistan Parlamentosu Çerkes Soykırımını Tanıyabilir

Ä°ddia edildiÄŸi üzere Rus-Kafkas Savaşı sırasında gerçekleÅŸtiÄŸi aÅŸikar olan Çerkes soykırımı, (ç.n.-Batı) Çerkesya’da (bugünkü Krasnodar Kray, Adygey ve Karaçay-Çerkes cumhuriyetleri) yani Kafkasya’nın kuzey-batısında gerçekleÅŸtirildi. SavaÅŸ, bu bölgelerin Rus Ä°mparatorluÄŸu’na dahil olmasıyla 1864’de sona erdi. 1860’lar boyunca Çerkes nüfusunun önemli bir çoÄŸunluÄŸu topraklarından çıkarıldı. Tarihçilerin rakamlarına göre bu sayı 500.000’den daha fazla. Büyük bir kısmı ise yolculuk sırasında öldü. Bu ihraç (ç.n.-sürgün) ve Rus ordusunun diÄŸer operasyonları, iddia edilen soykırımın uluslararası manada tanınmasını amaçlayan bir hareketin ortaya çıkmasına neden oldu.

Gürcistan Parlamentosu’nun Diaspora ile Ä°liÅŸkiler Komitesi baÅŸkanı Nugzar Tsiklauri, belgenin Gürcü Parlamentosu’ndan, henüz hiç bir devlet tarafından tanınmamasına raÄŸmen, Rus Ä°mparatorluÄŸu tarafından Çerkes halkına soykırım uygulandığının tanınması talebini içerdiÄŸini söyledi. Tsiklauri, ÅŸuan için parlamenterlerin bu baÅŸvuruyu tanıyıp tanımayacağını kestirmenin zor olduÄŸunu belirtti.

 Ayrıca, Tsiklauri, Moskova’nın bu baÅŸvurudan rahatsız olabileceÄŸini, ancak 20 Mart’ta Gürcü galibiyetiyle sonuçlanan rugby maçı da dahil olmak üzere Moskova’nın herhangi bir ÅŸeyden dolayı üzülebileceÄŸini de sözlerine ekledi.
Bu baÅŸvuru resmi olarak Mayıs ayı sonunda yasama organına sunulacak. Çerkes lobisinin önde gelenlerinden biri olan gazeteci Fatima Tlisova’ya göre, Gürcü parlamentosu, bunun Rusya’ya karşı bir silah olarak kullanılabileceÄŸinden dolayı muhtemeldir ki baÅŸvuruyu kabul edecek.
Ek olarak, bu hareket Gürcistan’ın bölgedeki konumunu güçlendirebilir. Tsiklauri söyle konuÅŸtu: “Çerkeslerin Gürcistan parlamentosuyla yakın iliÅŸkiler kurmak istemesi gerçekte bize yeni bir perspektif sunuyor. Gürcistan bugün Kuzey ve Güney Kafkasya’daki süreçleri etkileyecek bölgesel bir merkez olabilir.
Çerkeslerin baÅŸvurusu ÅŸaşırtıcı deÄŸil ve birçok örneÄŸe dayanıyor. Kafkasya Enstitüsü Stratejik AraÅŸtırmalar direktörü Mamuka Areshidze ise görüşlerini söyle açıklıyor: ” Bunun gibi talepler dünyada çokça var. Ermenistan’ın aktivitelerine yanıt olarak, Fransa, Ä°sveç ve Amerika Ermeni Soykırımı ile ilgili önergeler benimsedi. Neden Çerkes halkı için ayni ÅŸeyi yapmak mümkün olmasın?”
Areshidze, “Gürcistan’ın Çerkes halkına elini uzatması ve trajedilerini yüksek düzeyde politik bir tartışmaya açması uygun olacaktır” dedi ve ekledi: “Bu, Rusya için tatsız olacaktır ama Moskova’da kimse buna ÅŸaşırmayacak.”
Areshidze ayrıca Tiflis yetkililerinin bu konunun tartışılmasında duygularının yol göstericiliÄŸine bırakılmaması gerektiÄŸini söyledi. 1992-1993 yıllarında Çerkes halkı Rus ve Abhazların yanında Gürcülere karşı savaÅŸtılar. AÄŸustos 2008’deki savaÅŸ döneminde ise dünyadaki Gürcistan elçiliklerinin önünde Rusya lehine destek eylemleri yaptılar. Arashidze, Çerkeslerin bu desteÄŸi göstererek Rusya’yı soykırımı tanımaya ve Soçi’de Olimpiyat düzenlememeye ikna edeceklerini düşündüklerini ancak bu gösterilerden hiçbir ÅŸey kazanamadıklarını sözlerine ekledi.
New York’daki Çerkes Kültür Enstitüsü baÅŸkanı Iyad Youghar, konferans sırasında Çerkes hareketinin amaçlarının kendi devletlerini oluÅŸturmak, soykırımın tanınmasını saÄŸlamak ve 2014 Soçi Kış Olimpiyatları’nın Soçi’de yapılmasını engellemek olduÄŸunu söyledi. Konferansın katılımcıları, Olimpiyat sözleÅŸmesinin, büyük sayılarda insanin öldürüldüğü bir yerde Olimpiyatların yapılamayacağını ve buna göre Soçi’de bu oyunların gerçekleÅŸtirilmesinin kabul edilemez olduÄŸunu söylediler.
Areshidze’ye göre Tiflis’teki konferansa katılan Çerkesler, Abhazya’nın Gürcistan’dan bağımsızlığına taraftarlar. Areshidze, “Bence bunun sebebi, uzun bir zamandır Çerkes halkıyla hiç bir iletiÅŸim kurmamamız ve Kuzey Kafkasya halklarına yönelik hiç bir adımın atılmadığıdır. Bu süreçte, Rusya Gürcistan aleyhinde bir enformasyon savaşı yürütüyordu.” seklinde konuÅŸtu.
Çerkeslerin Abhazya desteğine rağmen, de-facto cumhuriyet şuana kadar soykırım gerçeğini tanımış değil ve üstelik Abhazlar Çerkesler ile akrabadır.
Türkiye dışındaki ülkelerden Çerkes diasporasının temsilcileri konferansa katıldılar. Konferansın organizatörlerinden biri olan Jamestown Vakfı’nın baÅŸkanı Glen Howard, Türkiye’deki Çerkes diasporasının Rusya ile iliÅŸkilerin bozulmasından çekindikleri için konferansa katılmaktan kaçındıklarını söyledi.
UNPO, 30 Mart 2010
Çeviri: Shumaf Sencer

Bir cevap yazın