Gürcistan parlamentosu, Cuma günü yapılan oylama ile Çarlık Rusyası’nın 19. yüzyılda Kafkasya’da gerçekleştirdiği Çerkes katliami ve tehcirini soykırım olarak kabul etti. Bu kararın Rusya ile olan gerilimi kızıştırması muhtemel.

Moskova, Sovyetler yıkıldığından bu yana Rusya’nın güney sınırında bulunan Kuzey Kafkasya’da isyancılar ile savaşıyor. Bu yüzden Rus karşıtı herhangi bir harekete karşı olağanüstü hasas. Bu deklarasyon, Rusya sınırları içinde yer alan ve Çerkeslerin anavatanlarının bir parçası olarak gördükleri Soçi’de düzenlenecek 2014 Kış Olimpiyatlarına yönelik boykot çağrısını da güçlendirebilir.

2008 yılındaki kısa süreli savaştan bu yana Gürcistan ve Rusya arasındaki ilişkiler düşmanca havasını sürdürüyor ve Gürcistan son zamanlarda Rusya’daki huzursuz Kafkas etnik gruplarıyla ilişki kurma çabası gösterdi. Geçen sene Kuzey Kafkasya’da yaşanlar için vize şartını kaldırdı ve Rusça uydu yayını yapan bir haber kanalını (First Caucasus News) yayına geçirdi.

Cuma günü Gürcistan parlamentosunun Çerkes soykırımını kabul etmesi bu zamana kadar ki en iddialı hareket oldu ve meclis üyeleri bu kararı tarihi olarak nitelendirdiler. Bu zamana kadar hiç bir ülke Çerkes ölümlerini bir soykırım olarak nitelendirmedi.

Ulusal Demokrat Parti’den parlamento üyesi olan Guram Chakhvadze “bu bir Kafkasyalı dayanışması, yüzyıllık bir gelenek- Rusya’dan  ve Rus Imparatorluğundan daha büyük” dedi. “Çerkes dostlarıma bunun bir ilk adım olduğunu söylemek isterim, umarım umutlarını koruyacaklar” dedi.

Rusya’dan sürüldükten sonra, yüzbinlerce Çerkes Türkiye’ye, Suriye’ye, Ürdün ve ABD’ye dağıldı. Dört ya da beşinci jenerasyonları yaşıyan diasporada asimile oluyorlar. Bazıları anavatanlarına dönme girişiminde bulundu, ancak Rusya vatandaşlığı olmadan bu olağanüstü büyük bir zorluk.

Gürcistan kararı Rus imparatorluğunun bu eylemi planladığını ve Çerkesler üzerinde etnik temizlik yaptığını ve nihayetinde Çerkeslerin yüzde 90’ını yurtlarından ettiğini söylüyor.  Ayrıca Çarlık Rusya’sının kasten Çerkesleri imha için açlığı ve hastalığı yaydığını söylüyor ve ardından onların anavatanlarına diğer etnik grupları yerleştirdiğini söylüyor.

Gürcistan parlamentosunda sadece bir meclis üyesi, bu kararın Gürcistan’da yaşayan etnik Ermenileri gücendirme riski olduğunu söyleyerek, tartışmalar esnasında bu karara itiraz etti. Ermeniler, bu zamana kadar Osmanlı Imparatorluğu döneminde uygulanan soykırım iddialarını Gürcistana kabul ettirmeyi başaramadı. Muhalif Hristiyan Demokrat hareketi oylamaya katılmadı. Hristiyan Demokrat Parti’den milletvekili, Nikoloz Laliashvili “bütün bunları bir soykırım olarak nitelendirmek, özellikle de ülkemizin ulusal güvenliği açısından, oldukça karmaşık, ve uzun vadeli etkileri olacağı düşünüldüğünde, bizim için kabul edilemez” dedi.

Rusyalı analistler kararın hem Soçi olimpiyatlarına yönelik anlaşmazlıkları hem de Çerkes diasporasının anavatanlarına dönme taleplerini alevlendirme riski olduğunu söyledi. Rus parlemantosundaki yasama organı meclisindeki uluslararası ilişkiler komitesi başkanı Konstantin I.Kosachev, Gürcistan’ın Çerkesleri desteklemesinin politik nedenlere dayandığını söyledi.

Kosachev, Gürcistan milletvekillerinin Çerkeslerin akibetini değil, “kişisel politik hedefler”ini düşünerek hareket ettiklerini söyledi.

Ellen Barry, New York Times, 20.05.2011

Çeviri: Shumaf Sencer